جایگاه اجتماعی ـ سیاسی کدخدا در نظام ایلی: مطالعه‌ی موردی ایل بویراحمد از 1320 تا 1323 هجری شمسی
نویسنده
چکیده مقاله:
کدخدا در نظام ایلی، از جایگاه اجتماعی - سیاسی بالایی برخوردار بوده است. آنها، به عنوان روسای طوایف مستقل، از نظر سلسله مراتب اجتماعی- در ساختار و نظام اجتماعی ایل- دومین دسته از سران و حاکمان محلی پس از خوانین محسوب می‌شدند. با وجود این تقسیمبندی سنتی، برخی کدخدایان در ایل بویراحمد، قدرتی بالاتر از بعضی خوانین منطقه داشتند و در برکشیدن و پایین آوردن خوانین، نقش اصلی را بازی میکردند. این پژوهش، نشان می‌دهد که برخی کدخدایان مقتدر و مشهور بویراحمد- در بویراحمدعلیا و سفلی- از همان سال 1320 (آغاز سقوط رضاشاه)، زمام امور را در دست گرفته و در اداره‌‌ی امور اجتماعی و سیاسی حوزه‌ی استحفاظی خود به رتق و فتق امور پرداختهاند. یورش به مقر حکومت نظامی در «شهرک تل‌خسرو» و اخراج دولتیان و همچنین برکشیدن یک خان‌زاده‌ی نوجوان و انتخاب او به «خانی»، از جمله اقدامات اولیه کدخدایان بویراحمد در پی سقوط رضاشاه بود. با ورود خان‌زادگان تبعیدی به منطقه، تقسیمبندی سنتی بویراحمد علیا و سفلی به شیوه‌ی مرسوم پیشین رواج یافت. با این حال، کدخدایان مشهور طوایف، نقش برجسته‌ی اجتماعی - سیاسی خود را در حضور خوانین مقتدر، بی‌واهمه نشان دادند و در تثبیت قدرت خود و طایفه‌ی خویش، آشکارا عمل کردند. این مقاله، به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی و بر مبنای روش تحقیق تاریخی، تدوین گردیده و جایگاه جمعی از نخبگان سنتی بویراحمد، یعنی کدخدایان را در نظام ایلی، از سال 1320 تا 1323 (عزل رضاشاه تا مرگ وی) - در سه سال نخست پادشاهی محمدرضا‌شاه - بررسی، تبیین و تحلیل نموده است. واژه‌های کلیدی: رضاشاه، کدخدایان، خوانین، بویراحمد علیا، بویراحمد سفلی، قشقایی.
منابع مشابه
بررسی تحلیلی ساختار قدرت سیاسی ـ اجتماعی در ایل بختیاری از قاجاریه تا انقلاب اسلامی
ایل بختیاری یکی از ایل‌های مهم و مقتدر جنوب ایران بوده است که در طول تاریخ خود، فراز و فرود بسیاری داشته و نقش بسزایی در تاریخ ایران و تحولات این کشور ایفا کرده است. ساختار اجتماعی ـ سیاسی بختیاری‌ها از الگوی خاصی پیروی و در طول تاریخ تغییر کرده است. قدرت در بختیاری، برخلاف جوامع عشایری دیگر، از سطوح و لایه‌های گوناگونی تشکیل شده بود. ساختار تیره‌ای بختیاری، که از کوچک‌ترین جزء یعنی خانواده یا ...
متن کاملتاریخچه رویدادهای ایل بویراحمد از سال 1320 تا پایان 1342 با تکیه بر رخدادهای سیاسی-نظامی
ایل بویراحمد بزرگترین ایل استان کهگیلویه و بویراحمد است. در عصر رضا شاه و در نتیجه اقدامات و اصلاحات ظاهری و محدود کننده وی، مقاومتهای بسیاری از ایل بویراحمد صورت گرفت که مشهورترین آن جنگ " تنگ تامرادی" است که در تابستان 1309 اتفاق افتاد و موجب تلفات سنگین و شکست مفتضحانه نظامیان پهلوی گردید. در بحبوحه جنگ جهانی دوم و آشفتگی های سیاسی پس از اشغال، وضع مملکت کاملاً دگرگون شد و زندانیان از جمله خو...
15 صفحه اولبررسی تحلیلی ساختار قدرت سیاسی ـ اجتماعی در ایل بختیاری از قاجاریه تا انقلاب اسلامی
ایل بختیاری یکی از ایل های مهم و مقتدر جنوب ایران بوده است که در طول تاریخ خود، فراز و فرود بسیاری داشته و نقش بسزایی در تاریخ ایران و تحولات این کشور ایفا کرده است. ساختار اجتماعی ـ سیاسی بختیاری ها از الگوی خاصی پیروی و در طول تاریخ تغییر کرده است. قدرت در بختیاری، برخلاف جوامع عشایری دیگر، از سطوح و لایه های گوناگونی تشکیل شده بود. ساختار تیره ای بختیاری، که از کوچک ترین جزء یعنی خانواده یا ...
متن کاملتاریخ سیاسی کرمان از سال 1320 تا 1332 شمسی
با هجوم نیروهای انگلیس و شوروی در شهریور 1320-ش و سقوط حکومت رضا شاه، فعالیت های سیاسی در ایران وارد مرحله ای تازه شد. از این زمان تا سال 1332-ش قدرت سیاسی نه در اختیار محمد رضا شاه، بلکه در بین مجلس، دربار، کابینه و سفارت خانه های خارجی دست به دست شد. در این سیزده سال کشور دچار بحران ها و آشوب های سیاسی و اجتماعی زیادی شد و به صورت صحنه کشمکش های شدیدی در آمد. استان کرمان نیز از این امر مستث...
15 صفحه اولبررسی تحول و تعداد وقوع فعل سبکِ «داشتن، دیدن، آمدن، آوردن و گرفتن»از سال 1220 تا 1320 هجری شمسی
فعل سبک فارسی در طول زمان به لحاظ بسامد کاربرد و انواع آن دچار تطور شده است. مطالعه تغییرات بسامدی و انواع فعل سبک رایج در دوره‌های طولانی تاریخ تطور زبان فارسی امری معقول به نظر می‌رسد، اما مطالعه افعال سبک در دوره زمانی نسبتاً کوتاه حدوداً یک قرن برای تحولات نحوی امری جالب توجه می‌باشد که تحقیق حاضر به آن پرداخته است. بررسی در زمانی میزان کاربرد فعل سبک فارسی در دوره‌های مختلف می‌تواند ظهور و ش...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 14 شماره 24
صفحات 107- 127
تاریخ انتشار 2017-07-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023